Smart Cities, Data Cities, και η Αθήνα
Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Η ΔΑΕΜ ΑΕ, η Ανώνυμη Αναπτυξιακή Εταιρεία Μηχανογράφησης και Επιχειρησιακών Μονάδων ΟΤΑ του Δήμου Αθηναίων, ή αλλιώς ο τεχνολογικός και ψηφιακός βραχίονας του Δήμου, προσφέρει —όπως διαβάζουμε στη Σελίδα της στο Facebook— ολοκληρωμένες λύσεις πληροφοριακών και τεχνολογικών συστημάτων σε Δήμους, Φορείς και Οργανισμούς στην Ελλάδα, υλοποιεί έργα Πληροφορικής και Επικοινωνιών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, παρέχει ψηφιακές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, ενώ, μεταξύ άλλων, διαχειρίζεται ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα έρευνας, με στόχο να προσφέρει σύγχρονες υπηρεσίες αιχμής στους δημότες. Τη Δευτέρα που μας πέρασε, ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης παρουσίασε το myAthensPass, μία εφαρμογή αγοράς χρόνου στάθμευσης μέσω κινητού. Το app ξεκίνησε να λειτουργεί πιλοτικά πριν από περίπου ένα χρόνο και σταδιακά επεκτάθηκε σε όλο το δίκτυο ελεγχόμενης στάθμευσης στην Αθήνα. Αφορά 10.500 θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης: 5.000 θέσεις για μόνιμους κατοίκους, 3.500 θέσεις για επισκέπτες και 2.000 θέσεις για δίτροχα. Για την εφαρμογή myAthensPass αλλά και για διάφορα άλλα ενδιαφέροντα θέματα μιλήσαμε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΑΕΜ, Σταύρο Ασθενίδη.
– Θα μας πείτε καταρχάς, με δυο λόγια, πώς λειτουργεί η εφαρμογή;
Σ.Τ.: Προσπαθήσαμε να κρατήσουμε την εφαρμογή χρηστική και απλή. Αφού την αναζητήσει σε κάποιο store ανάλογα με το λειτουργικό του κινητού του (ios ή android), ο χρήστης την εγκαθιστά και δημιουργεί άπαξ έναν λογαριασμό. Ακολούθως δημιουργεί ένα «πορτοφόλι» το οποίο φορτίζει μέσω της κάρτας του και το οποίο του επιτρέπει να πληρώνει τον χρόνο που θέλει προκειμένου να σταθμεύσει, επιλέγοντας τη θέση του στον χάρτη. Ο οδηγός ενημερώνεται με push notification, 10΄ πριν λήξει ο χρόνος στάθμευσης, ώστε να τον ανανεώσει με μία μόνο κίνηση, σε περίπτωση που το επιθυμεί.
– Υπάρχουν άλλες παρόμοιες στην Ελλάδα;
Σ.Α.: Βεβαίως και υπάρχουν, αλλά αφορούν εφαρμογές σε αισθητά μικρότερη κλίμακα. Ο Δήμος Αθηναίων έχει το μεγαλύτερο σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης στη χώρα, το οποίο επίσης πρόκειται να επεκταθεί με καινούργιες ζώνες όπως έχει αποφασισθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο. Επίσης θεωρούμε ότι η προσπάθεια που έγινε για την ανάπτυξη της εφαρμογής δεν έχει αντίστοιχο, με δεδομένο ότι για αρκετούς μήνες πραγματοποιήθηκαν εξαντλητικές δοκιμές και διορθώσεις σφαλμάτων επί πραγματικών αναφορών χρηστών. Αυτή τη στιγμή θεωρούμε ότι η εφαρμογή καλύπτει πλήρως τις ανάγκες των χρηστών και τις επιμέρους ιδιαιτερότητες του συστήματος στάθμευσης, καθώς και ότι είναι κατά 99% error free.
– Υπάρχουν αντίστοιχες, να υποθέσουμε, και στο εξωτερικό; Ακολουθήσατε κάποιο πρότυπο;
Σ.Α.: Σαφώς. Ιδίως σε πόλεις των ΗΠΑ, όπως στο Σαν Φρανσίσκο ή στη Νέα Υόρκη. Παρ’ όλα αυτά, αν και ακολουθείται η ίδια λογική, η εφαρμογή δημιουργήθηκε από την αρχή, εστιάζοντας στις ιδιαιτερότητες μιας πόλης όπως η Αθήνα, καθώς και των κατοίκων και επισκεπτών της.
– Πού τοποθετείται ψηφιακά η Αθήνα σε σχέση με άλλες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης;
Σ.Α.: Θεωρώ σε αρκετά καλό σημείο. Παρά την εντύπωση περί του αντιθέτου, θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο Δήμος Αθηναίων πάντα προσπαθούσε να αξιοποιεί τεχνολογικές λύσεις για τη λειτουργία του. Ενδεχομένως και λόγω μεγέθους, δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς. Το ζήτημα είναι ότι η τεχνολογία αλλάζει με τρομερά γρηγορότερους ρυθμούς από ό,τι ένας αντίστοιχος οργανισμός μπορεί να αφομοιώσει. Έτσι βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή μπροστά σε μια πρόκληση που αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δήμου. Για πρώτη φορά στον Δήμο έχει οριστεί Chief Digital Officer και έχει δημιουργηθεί ένα Ψηφιακό Συμβούλιο, ένα συμβουλευτικό όργανο ενίσχυσης της ψηφιακής τεχνολογίας της πόλης στο οποίο μετέχουν εννέα Διευθύνοντες Σύμβουλοι (CEO) των μεγαλύτερων εταιριών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα και παγκοσμίως, καθώς και διακεκριμένοι επιστήμονες από τα κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα της πόλης. Από τη διοίκηση του Δήμου έχει επεξεργασθεί και υλοποιείται αυτή τη στιγμή μέσω της ΔΑΕΜ ένα στρατηγικό σχέδιο που αφορά τόσο τις τηλεπικοινωνιακές υποδομές του με τη χρήση δικτύων νέας γενιάς όσο και τις υποδομές σε επίπεδο εφαρμογών (ERP, γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών κ.ά.). Παράλληλα, γίνονται διάφορες ενέργειες τόσο για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των πολιτών (προγράμματα στα Ανοικτά Σχολεία, κέντρο ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων στην Οικία της Λέλας Καραγιάννη) όσο και της επιχειρηματικότητας (Digital Lab, Innovathens).
– Μπορούμε να ακολουθήσουμε με ασφάλεια τον αναπόφευκτο δρόμο των νέων τεχνολογιών;
Σ.Α.: Μπορούμε. Αρκεί να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι η τεχνολογία δεν είναι το μήνυμα, είναι το μέσο. Το μήνυμα είναι η λύση των προβλημάτων της καθημερινότητάς μας.
– Η κρίση παίζει ανασχετικό ρόλο στην υλοποίηση παρόμοιων προγραμμάτων;
Σ.Α.: Δεν θα το έλεγα. Τουλάχιστον όσον αφορά τον Δήμο Αθηναίων. Η Δημοτική Αρχή έχει εξασφαλίσει ικανούς πόρους για ανάλογες παρεμβάσεις από τον προϋπολογισμό του Δήμου — το οποίο είναι απόρροια αφενός του συμμαζέματος των οικονομικών του και αφετέρου της πίστης της στην αξία του ψηφιακού μετασχηματισμού του. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι η κρίση (και ό,τι αυτή συνεπάγεται) μας κάνει να σκεφτόμαστε εκτός πλαισίου και να αναζητούμε λύσεις που θα μπορούν να δίνουν επαρκείς απαντήσεις σε διάφορες ανάγκες του Δήμου και των κατοίκων του, αξιοποιώντας στο έπακρο τους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας.
– Μπορεί η Αθήνα να γίνει μέλος του κλαμπ των Smart Cities; Και τι χρειάζεται για να επιτευχθεί ένας τέτοιος στόχος;
Σ.Α.: Καλά, μη θεωρούμε ότι είναι και μεγάλο αυτό το κλαμπ. Μια πόλη δεν χαρακτηρίζεται έξυπνη με δύο ή τρεις πιλοτικές εφαρμογές. Χρειάζονται παρεμβάσεις που να ακουμπούν στην ουσία την καθημερινότητα του πολίτη. Σε ένα πρόσφατο συνέδριο, η δήμαρχος της Πράγας (μιας πόλης που έχει κάνει αρκετά και μεθοδικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση) απέφυγε τον χαρακτηρισμό Smart δίνοντας περισσότερο βάρος στον χαρακτηρισμό Data Cities, εννοώντας ότι για να μεταβείς στο Smartness ως πόλη θα πρέπει να συγκεντρώνεις, να επεξεργάζεσαι και να αξιοποιείς ψηφιακά τα δεδομένα που αφορούν την πόλη σου. Σε αυτή την κατεύθυνση βρισκόμαστε και στον Δήμο Αθηναίων, προσπαθώντας να υλοποιήσουμε έναν συνδυασμό ψηφιακών παρεμβάσεων που αφορούν τόσο την υποδομή όσο και τις υπηρεσίες που απευθύνονται σε όσους συναλλάσσονται με αυτόν.
– Αντίστοιχα, ποιοι είναι οι ανασχετικοί παράγοντες για την ψηφιοποίηση πολλών από τις υπηρεσίες του Δήμου;
Σ.Α.: Κυρίως δύο. Ο πρώτος έχει να κάνει τόσο με την αδράνεια όσο και με τις αντιστάσεις στην αλλαγή που παρουσιάζει ο διοικητικός μηχανισμός. Αυτό βέβαια είναι χαρακτηριστικό όλων των μεγάλων οργανισμών (ιδιωτικών και δημοσίων) και όχι μόνο του Δήμου που από τη φύση του δεν χαρακτηρίζεται από οργανωτική ευελιξία. Ο δεύτερος αφορά κυρίως θέματα θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου. Εκεί θα πρέπει να εξεταστούν και να αλλάξουν πρώτα από όλα οι διαδικασίες που ακολουθούνται, δηλαδή η ίδια η υπηρεσία, και μετά να ψηφιοποιηθεί.
– Πόσο θα βοηθηθεί ο δημότης από τις νέες τεχνολογίες όταν αυτές εφαρμοστούν στην πράξη; Και, αντίστοιχα, τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στον τουρισμό;
Σ.Α.: Σε μεγάλο βαθμό. Από το να μπορεί να παρκάρει χωρίς να ταλαιπωρείται, να γίνεται η αποκομιδή των σκουπιδιών πιο αποτελεσματικά, να γίνεται έλεγχος και αποδοτική διαχείριση του οδοφωτισμού, να μη χρειάζεται να μετακινηθεί στις δομές του Δήμου για να εξυπηρετηθεί για μια απλή βεβαίωση ή συναλλαγή, να έχει επαρκή πληροφόρηση, διαφάνεια, συμμετοχή και πολλά άλλα. Πρόσφατα στον Δήμο υλοποιήσαμε μια πλατφόρμα συμμετοχικού προϋπολογισμού. Η λογική μας είναι απλές λύσεις σε σύνθετα προβλήματα. Μετακίνηση από τα βαριά κεντρικά συστήματα σε λύσεις με κέντρο τον πολίτη, τον δημότη, τον επισκέπτη της πόλης. Μια πόλη με τέτοιες δυνατότητες δεν θα προσελκύσει και ικανοποιημένους τουρίστες;
– Πολύ ωραία. Σας ευχαριστώ θερμά.
Σ.Α.: Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.